PHÓ THỦ TƯỚNG TRẦN HỒNG HÀ CHỈ ĐẠO NÂNG MỨC XỬ PHẠT ĐỐI VỚI TÀU VI PHẠM IUU

Việt Nam đang bước vào giai đoạn quyết liệt trong cuộc chiến chống khai thác IUU. Đặc biệt là khi đoàn kiểm tra EC chuẩn bị đến Việt Nam vào tháng 11 tới. Với mục tiêu gỡ “thẻ vàng” EC trong năm 2025. Chính phủ tăng quyền xử phạt tại cơ sở, nâng chế tài răn đe và hoàn thiện cơ sở dữ liệu tàu cá điện tử. Đặc biệt, công nghệ liên lạc vệ tinh được xem là mảnh ghép quan trọng giúp hệ thống VMS hoạt động thông suốt, minh bạch hóa nghề cá. Hướng tới quản lý bền vững.

1. Quyết liệt xử lý vi phạm IUU, hướng tới quản lý nghề cá bền vững

Chiều 14/10, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì Phiên họp lần thứ 17 của Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác IUU. Kết nối trực tuyến với 21 tỉnh, thành ven biển. Tinh thần được nhấn mạnh là “tăng tốc, thực chất, dứt điểm” để gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC). Hướng tới nghề cá minh bạch, bền vững.

Theo báo cáo, 99,16% tàu cá trên toàn quốc đã lắp thiết bị giám sát hành trình (VMS). Tuy nhiên, tình trạng mất tín hiệu, vượt ranh giới khai thác và vi phạm vùng biển nước ngoài vẫn còn diễn ra.

Phó Thủ tướng yêu cầu các lực lượng:

• Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và Bộ Nông nghiệp & PTNT phối hợp chặt chẽ trong kiểm tra, truy vết, xử lý nghiêm hành vi cố tình tắt VMS.
• Xác định rõ trách nhiệm của thuyền trưởng và chủ tàu. Hai đối tượng trực tiếp điều hành hoạt động khai thác.
• Truy bắt dứt điểm các trường hợp vi phạm IUU, không để lọt hoặc xử lý hình thức.

Đây được coi là bước siết chặt kỷ cương quản lý nghề cá. Thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ nhằm chấm dứt vi phạm IUU kéo dài. Tạo nền tảng cho hệ thống giám sát – quản lý – truy xuất nguồn gốc hiện đại. Đáp ứng chuẩn mực quốc tế.

2. Hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về tàu cá và nhật ký hành trình điện tử

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm hiện nay là xây dựng và hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về tàu cá. Tích hợp với hệ thống nhật ký hành trình điện tử (E-logbook). Phó thủ tướng nhận định hệ thống là nền tảng quan trọng giúp quản lý nghề cá bằng công nghệ số. Minh bạch hóa toàn bộ thông tin khai thác và hỗ trợ truy xuất nguồn gốc hải sản xuất khẩu.

Cơ sở dữ liệu quốc gia này sẽ:

• Ghi nhận thông tin đăng ký, đăng kiểm, công suất, ngư cụ và hành trình của từng tàu cá.
• Đồng bộ dữ liệu sản lượng khai thác. Vị trí hoạt động và lịch sử ra khơi theo thời gian thực.
• Kết nối giữa trung ương – địa phương – cảng cá. Giúp cơ quan chức năng theo dõi, phân tích. Cảnh báo sớm các hành vi bất thường.

Việc chuyển đổi từ nhật ký giấy sang nhật ký điện tử giúp thuyền trưởng cập nhật nhanh sản lượng, tọa độ, thời gian đánh bắt chỉ trong vài thao tác, giảm sai sót và gian lận.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy hệ thống VMS vẫn còn nhiều hạn chế như mất sóng, trễ tín hiệu hoặc không gửi được dữ liệu khi ra xa bờ. Do đó, liên lạc vệ tinh đang được xem là giải pháp hỗ trợ quan trọng để truyền dữ liệu VMS và nhật ký khai thác kịp thời, liên tục. Bảo đảm không gián đoạn thông tin hành trình. Đây là một điều kiện then chốt để gỡ thẻ vàng EC.

3. Siết chặt chế tài, tăng quyền xử phạt tại các cơ sở

Bên cạnh việc hoàn thiện dữ liệu, công tác xử phạt vi phạm IUU được xác định là khâu đột phá. Phó thủ tướng Trần Hồng Hà điều hành Ban Chỉ đạo Quốc gia thống nhất chủ trương mở rộng thẩm quyền xử phạt cho lực lượng thực thi. Tại các tuyến cơ sở như kiểm ngư, biên phòng và chính quyền địa phương.

Trước đây, nhiều vụ vi phạm phải chờ cấp tỉnh ra quyết định. Khiến quá trình xử lý kéo dài, làm giảm hiệu quả răn đe. Khi được phân cấp:

• Lực lượng tại chỗ có thể lập biên bản và xử lý ngay khi phát hiện tàu vi phạm.
• Giảm thiểu thời gian chuyển hồ sơ, tăng tính nghiêm minh của pháp luật.
• Công tác tuần tra, truy xuất và hậu kiểm được thực hiện đồng bộ, tránh bỏ lọt tái phạm.

Mô hình phân cấp này đang được thí điểm tại Gia Lai, Đắk Lắk, Bà Rịa – Vũng Tàu và mang lại kết quả tích cực. Nhiều vụ vượt ranh giới khai thác, tắt thiết bị VMS đã được phát hiện và xử lý kịp thời. Góp phần củng cố niềm tin trong cộng đồng ngư dân.

Khi quyền hạn được trao cho cấp cơ sở, mỗi vi phạm đều được phát hiện – xử lý – giám sát lại. Hình thành vòng khép kín quản lý, giúp chấm dứt tình trạng “nhờn luật”. Tiến tới tuân thủ IUU toàn diện.

4. Nâng mức phạt và công khai vi phạm để tăng tính răn đe

Song song với việc phân quyền, Chính phủ chỉ đạo nâng mức xử phạt hành chính và bổ sung biện pháp mạnh hơn để tạo sức răn đe thực chất. Theo dự thảo mới của Bộ Nông nghiệp & PTNT, mức phạt vi phạm IUU có thể tăng 1,5–2 lần so với hiện nay.

Các hình thức xử lý bổ sung gồm:

• Tước giấy phép khai thác dài hạn hoặc tạm dừng hỗ trợ nhiên liệu cho tàu tái phạm.
• Tịch thu ngư cụ, tạm giữ phương tiện nếu phát hiện khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài.
• Công khai danh sách tàu vi phạm trên cổng thông tin điện tử, đài truyền thanh, báo địa phương để cảnh báo cộng đồng.

Bên cạnh chế tài, các địa phương được yêu cầu đẩy mạnh tuyên truyền – phổ biến pháp luật. Giúp ngư dân hiểu rõ hậu quả của hành vi vi phạm và quyền lợi khi tuân thủ quy định.

Nhiều mô hình “Tổ tự quản IUU” đang phát huy hiệu quả, khi ngư dân cùng giám sát lẫn nhau. Chủ động báo cáo tàu vi phạm. Khi chế tài đủ mạnh, quyền xử phạt được phân cấp và thông tin được minh bạch. Việt Nam sẽ hình thành môi trường nghề cá công bằng, nghiêm minh. Đáp ứng kỳ vọng của EC và cộng đồng quốc tế.

5. Liên lạc vệ tinh – mảnh ghép hoàn thiện hệ thống VMS, bảo đảm khai báo kịp thời

Dù hệ thống giám sát hành trình (VMS) là công cụ chính để quản lý tàu cá, khai báo điện tử và truy xuất nguồn gốc. Nhưng thực tế cho thấy VMS vẫn tồn tại nhiều hạn chế kỹ thuật như mất sóng, trễ tín hiệu, không gửi được dữ liệu khi ra xa bờ. Đó chính là lý do liên lạc vệ tinh được xem là giải pháp hỗ trợ, nâng cấp toàn hệ thống. Giúp truyền dữ liệu VMS và nhật ký khai thác kịp thời.
Trong số các doanh nghiệp tiên phong, Công ty Seacom đã phát triển hệ sinh thái liên lạc vệ tinh toàn diện, gồm:

• Thiết bị liên lạc vệ tinh Seacom S, giúp đồng bộ dữ liệu hành trình với VMS và duy trì kết nối ổn định ở mọi vùng biển.
• Điện thoại vệ tinh Iridium 9555, hỗ trợ gọi thoại và liên lạc khẩn cấp giữa biển khơi.
• Đặc biệt là dòng VMS tích hợp liên lạc vệ tinh Seacom S1, S2 đang được thử nghiệm, giúp kết hợp giám sát hành trình, khai báo điện tử và cảnh báo cứu nạn trên cùng một nền tảng.

Với sự kết hợp giữa VMS và liên lạc vệ tinh, Việt Nam đang tiến gần hơn tới mô hình nghề cá thông minh – kết nối – minh bạch. Nơi mọi dữ liệu được truyền tải kịp thời. Giúp quản lý IUU hiệu quả hơn và bảo đảm an toàn cho hàng vạn ngư dân trên biển.

📞 Nếu bạn cần tư vấn giải pháp, thiết bị liên lạc vệ tinh hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ chi tiết.

>>> Xem thêm:

Thủ tướng chỉ đạo gỡ thẻ vàng IUU trong năm 2025

Seacom S series, giải pháp liên lạc vệ tinh toàn diện

Điện thoại vệ tinh Iridium 9555, kết nối toàn cầu

Vì sao mỗi tàu cá cần có VMS ?

—————————–

CÔNG TY TNHH THÔNG TIN HÀNG HẢI SEACOM
Địa chỉ: Detech Tower Số 8, Tôn Thất Thuyết, phường Cầu Giấy, Hà Nội
Hotline: 0888454222
Email: seacomcontact@gmail.com
Facebook: Công ty TNHH Thông tin Hàng hải Seacom
Tik Tok: Seacom Communication
Zalo: SEACOM